21. Slobodna zona ▪︎ Subota, 8. novembar
17:00 PISMA IZ MELNA
Dokumentarni film
Nemačka, 2025, 96’
Režija: Martina Prisner
Učestvuju: Hava Arslan, Ibrahim Arslan, Namik Arslan, Jeliz Buran…
U novembru 1992. godine, rasistički napadi zapaljenim bombama u nemačkom gradu Melnu zauvek su promenili živote Ibrahima Arslana i njegove porodice. Sedmogodišnji Ibrahim je preživeo požar, ali je tragično izgubio sestru, rođaku i baku. Nakon tragedije, grad je primio stotine pisama solidarnosti, koja su arhivirana i potom zaboravljena gotovo tri decenije. Upletena u Ibrahimovo potresno putovanje ponovnog otkrivanja i susrete sa troje autora tih pisama, ova davno zaboravljena svedočenja stvaraju snažan vizuelni most između prošlosti i sadašnjosti. Film prati Ibrahima i njegovu braću i sestre, nudeći osetljiv prikaz trajne traume koja i danas oblikuje njihove živote. Boreći se protiv rasizma i zalažući se za žrtve, Ibrahim je pronašao način da svoju bol pretoči u akciju, dok se njegov brat Namik i dalje bori sa emocionalnim ožiljcima prošlosti. Pisma iz Melna ne samo da pojačavaju glasove preživelih i žrtava, već i otkrivaju davno zaboravljena pisma podrške i saosećanja. Film donosi novu perspektivu sećanja – pomerajući fokus na priče preživelih, dajući im prostor i priznanje koje zaslužuju.
Festivali i nagrade: Berlin (Nagrada publike za najbolji film selekcije Panorama; Nagrada Amnesti Internešenela) Solun, Minhen…
—————————
19:00 MAČKE
Srbija, Švajcarska, 2025, 10’
Režija: Danilo Stanimirović
Uloge: Sergej Totić, Jovana Stević, Ivan Tomić…
Miša je tih dečak koji živi u srpskom imigrantskom naselju u Cirihu. Jednog dana pronalazi napušteno mače i stavlja ga u svoj ranac. Kod kuće, brak njegovih roditelja se raspada, što sve teže podnosi. Tata je srećan zbog mačeta, ali mama želi da ga izbaci iz kuće. Nakon burne porodične svađe, Miša ga krije ispod stepenica i pokušava da natera drugu uličnu mačku da mu bude majka. U školi, njegova učiteljica se sastaje s roditeljima, a Miša tada po prvi put iskreno progovara – tečno na nemačkom jeziku, koji njegova majka ne razume. Mače je sada veoma bolesno i Miša odlučuje da ga se odrekne kako bi „spasio“ porodicu. Dvoumio se da li da okonča njegovu patnju dok se mače bori za poslednji dah. Prvi put u životu, Miša donosi samostalnu odluku – da ga ne ubije. Sada je spreman da započne svoje prvo ljudsko prijateljstvo sa tihom švajcarskom devojčicom koja sedi pored njega.
DOMAĆI TEREN
Dokumentarni film
Režija: Lidija Zelović
Holandija, 2024, 98’
Lidija Zelović prikazuje svoju raseljenu porodicu u Holandiji još od 1993. godine, kada su pobegli iz ratom razorenog doma u Sarajevu. Njen filmski esej otkriva dualnost s kojom svi migranti žive: šta je, zapravo, „dom“? Time autorka skreće pažnju na uznemirujuće društvene i političke promene u Holandiji, koje prepoznaje iz svoje rodne (raspadnute) Jugoslavije. Koristeći porodični filmski arhiv, Zelovićeva naporedo prikazuje scene iz svakodnevnog života – razgovore o politici i fudbalu nedeljom s roditeljima i bratom, odrastanje svog sina, praznike „kod kuće“ u Bosni – sa političkim događajima u Holandiji, poput političkih ubistava, skandala povezanih s diskriminacijom od strane vlade, rastuće društvene polarizacije i društvenih nemira i prihvatanja radikalno desničarske politike u središtu vlasti. Film nudi ponekad duhovit, često konfrontirajući, ali uvek iskren pogled u život Lidije Zelović, koji funkcioniše kao ogledalo savremene političke klime u Holandiji, ali i u mnogim drugim zemljama sveta.
Festivali i nagrade: IDFA Amsterdam, Festival ljudskih prava San Sebastijan, Prizren, Tel Aviv. Luksemburg (Nagrada mladog žirija), Zagreb (Nagrada publike), Solun, Dokumentale Berlin, Bolonja, Varšava, Hag…